KORE'DE DİNİ İNANIŞ

   Kore geçmişten günümüze birçok farklı dine ev sahipliği yapmış ve yapmakta olan bir ülkedir.  Özellikle dinler konusunda yeniliklere oldukça açık olması bugün Kore’yi diğer ülkelerden ayrı kılan en önemli özelliklerindendir. 2015’te yapılan nüfus sayımına göre; nüfusun %27,6’sı Hristiyan, %15,5’i Budist iken %56,9’u ise herhangi bir dine inanmıyor.

   Bugün Güney Kore dendiğinde insanlar bu ülkeyi Hristiyan bir ülke olarak adlandırıyor. Birkaç yıl önce Hristiyan nüfus, Kore’de inananların büyük bir kısmını oluşturan Budist nüfusu geçtiği için insanların aklında Hristiyan bir ülke olarak yer etmesi şaşırtıcı değildir.

   Kore’de Hıristiyanlığın kabul görmesi, bu dinin Kore yarımadasına girdiği dönemde, geleneksel Kore dinlerinin ulaşılamaz olmasından kaynaklanmaktadır. 4. yüzyıldan 14. yüzyıla kadar milli din olan Budizm 500 yıl boyunca Joseon döneminde silinmeye çalışılmış, yasaklanmış, tapınaklar dağların derinliklerine taşınmış, Budist rahiplerin başkente girişi yasaklanmıştı. Joseon dönemi sona erdiğinde Koreli halkın hemen Budizm’e geri dönmesi, ona ulaşması imkânsızdı. Aynı şekilde Konfüçyüsçülük de Joseon Hanedanı’nın çöküşüyle önemini yitirmişti. Bu sürecin ardından 36 yıl boyunca Japon esaretinde kalan Kore yarımadasında geleneksel dinlere ulaşma, onları yaşatma oldukça güçleşmişti. Konfüçyüsçülük tamamen silinmiş; Kore Budizmi ise Japonlaştırılmıştı bu yüzden Kore halkının ona inanması oldukça zordu.

   İşte tam böyle bir zamanda Kore Hristiyanlıkla tanıştı. Kendi geleneksel dinlerini yaşayamayan Koreliler -her ne kadar Hristiyan doktrinleri kendi kültürlerinden farklı olsa da- bu dini kabul etmekten geri durmadılar. Kore geleneksel dinleri ve Hristiyanlık arasında ortak noktalar da vardır. Örneğin Hristiyanlığın erkek merkezci bir yapıda olması ve Konfüçyüsçülüğün ataerkil bir din olması; tek tanrılığın Neokonfüçyüsçülükteki mutlak güç ile örtüşmesi gibi. Böylelikle bugün Kore modern toplumunda Hristiyanlık en önemli ve en çok inananı olan din haline gelmiştir. Hristiyanlık, Kore’de bu denli kabul görse de günümüzde Kore’de diğer dinlerin etkisini yitirdiği söylenemez.

1395 yılında inşa edilen Jogyesa Budist Tapınağı(Eski adıyla Gakhwangsa). Bahçesinde bulunan 500 yıllık ağaçlarıyla da ünlüdür.

   Budizm, 4. yüzyılın sonlarında Çin’den gelerek Kore yarımadasında yayılmaya başladı. 15. yüzyılın başlarına kadar milli dindi. Ancak bu yıllarda, Joseon Hanedanlığı, Konfüçyüsçülüğü devletin temel politikası olarak benimsedi ve devletin yönetim ve işleyişinde de Konfüçyüsçü bir yaklaşım sergileyerek bu dinin hayatın her alanına nüfuz etmesine neden oldu. Konfüçyüsçülüğün devletin temel ve resmi ideolojisi olması 20. yüzyıl ortalarında Kore’nin Japon sömürgesinden çıkmasına kadar sürdü. 1944 yılıyla birlikte Japon istilasının son bulması dinsel alanda da özgürlük getirdi ve 600 yıl boyunca esaret altında tutulan Budizm yeniden gün yüzüne çıktı. Yeniden Canlanma döneminde Budizm, Kore yarımadasındaki eski önemine kavuştu.

   19. yüzyılın sonlarında yaratılan Kore dini Chondogyo tapınağı da Jogyesa’nın doğusunda yer alır. Hristiyan kilisesini andırsa da bu yapı ne tam olarak Kore mimarisidir ne de tam olarak Batı tarzındadır. 80 yıldan fazla ömre sahip bu tapınak kendine has mimari tarzıyla tarihi öneme sahiptir.

                   Seul'de bulunan, farklı mimari özellikleriyle dikkat çeken Chondogyo Tapınağı.

1800lü yıllarda yaratılan Chondogyo(Çendoizm), kelime olarak Kutsal Yol (Heavenly Way) anlamına gelir ve insanların zihinlerinde bulunan derin doğaya tapınma dinidir. Chondogyo dini 20. Yüzyılın başlarında Kore’de inanılan en yaygın dindi.

   Korenin ilk üniversitesi olan Sunggyungwan bir diğer önemli dini merkezdir. Sunggyungwan, Joseon Hanedanlığının hüküm sürdüğü yüzyıllar boyunca ülkenin ruhani merkeziydi. Konfüçyüsçü Joseon döneminde burada hem dini seremoniler düzenlenmekte hem de eğitim verilmekteydi. Konfüçyüs’ün memleketi olan Qufu’dan bile önce Konfüçyüs için ilk resmi anma töreni Joseon’da düzenlendi. Sunggyungwan bu törenin devletsel düzeyde yapıldığı tek yerdi.

   Konfüçyüsçülük her ne kadar Kore toplumuna Joseon döneminde zorla benimsettirildiyse ve yine Joseonla birlikte etkisini yitirmiş görünse de Kore’nin sosyal ve kültürel hayatında çok önemli etkiler bırakmıştır. Konfüçyüsçülük bir din olarak algılanmaktan çıkmış aksine bir ahlaki ölçüte dönüşmüştür.

   Aile büyüklerine sonsuz saygı ve adanmışlık, aileye/atalara saygı (filial piety) veya kendinden bir yaş büyüklere bile saygılı konuşma ve davranma, kendinden büyüklere hyung (ağabey), nuna (abla) gibi saygılı hitap şekillerinin günlük hayatta kullanımının neredeyse zorunlu olması gibi etkiler Konfüçyüsçülüğün Kore toplumuna bıraktığı derin izlerden bazılarıdır.

       Seonggyungwan Munmyo. Seul'de bulunan bu tapınağın yapımı 1398 yılında Kral Taejo döneminde tamamlandı. Kore inşa edilen ilk Konfüçyüs Tapınağıdır.  

Konfüçyüsçülüğün ortaya çıktığı Çin’de bile bu din ihmal edilirken Kore onu el üstünde tuttu ve yaşattı. Çin bile Kore’nin Konfüçyüsçülüğü bu denli benimsemesine hayran kaldı. Konfüçyüsçülük bugün çok fazla destekçiye sahip olmasa da Korelilerin düşünce şekillerinin ve dünyaya bakış açılarının oluşmasında çok büyük öneme sahiptir.

   Korelilerin en eski tapındıkları din ise tarihi Koreliler kadar geçmişe uzanan Şamanizm’dir. Hristiyanlık ya da Konfüçyüsçülük gibi baskın dinlere inanılmış olsa da, Kore’de ve Kore toplumunda Şamanizm’in etkileri asla silinmemiştir bununla birlikte günümüzde kazandığı ünle daha fazla yaygınlaştığı söylenebilir. Kore’deki falcıların sayısı azımsanmayacak derecede çoktur ve halkın falcılığa olan ilgisi gün geçtikçe artmaktadır.

     Isanmyo Tapınağı bugün Kore'de günümüze kadar kalabilmiş nadir Şaman tapınaklarından biridir. 1925 yılında Kore tarihine damga vuran dört kral Dangun, Taejo, Sejong ve Gojong'u onurlandırmak için Kuzey Jeolla'da inşa edilmiştir.

   Korelilerin tapındığı en eski din olduğu için Şamanizm’in Kore kültürünün oluşumunda etkisi çok büyüktür. Özellikle müzik ve dans gibi alanlarda Şamanizm’in etkileri oldukça belirgindir çünkü geleneksel Kore dansı ve şarkıları kadim Şaman seremonilerine dayanmaktadır.





Kaynakça:
Choi, Joon-shik. (2010) Understanding Koreans and Their Culture. Seoul: Her One Media.
http://www.korea.net/AboutKorea/Korean-Life/Religion
https://en.wikipedia.org/wiki/Religion_in_South_Korea